De lente is begonnen en dat betekent voor moestuiniers dat de mouwen worden opgestroopt en hark, schoffel en schop ter hand genomen. Hoe bereiden ze het nieuwe groeiseizoen voor? Hart van Nijmegen ging langs bij drie buurtmoestuinen in Nijmegen-Midden.
Boerderij de Goffert
De groente- en bloementuin van Boerderij de Goffert wordt bewerkt door mensen van Driestroom in het kader van dagbesteding, aangevuld met buurtbewoners. Bianca en Lijan zijn zulke buurtbewoners. Bianca is ook begeleider bij Driestroom.
Nieuw seizoen
Het seizoen start begin maart. Hier en daar zie je nog wintergewassen zoals veldsla en witte kool. De aardbeienbedden worden vrijgemaakt van bladeren, takken weggeknipt en mest gestrooid. De doperwten zitten al in de grond, andere gewassen worden voorgetrokken in de plastic kas in potjes. Bloemen komen nu vrij snel op.
Lijan: ”We werken in deze tuin zo natuurlijk mogelijk met biologische zaden en zonder chemische bestrijdingsmiddelen. De grond wordt bemest met paardenmest. De paarden krijgen geen biologisch voer, dus we mogen ons niet biologisch noemen.” Ze kweken pompoenen, courgettes, tomaten, sla, ui, knoflook, aardbeien, bonen, spinazie en nog veel meer. Een gedeelte is gereserveerd voor fruit en kruiden.
De oogst gaat naar de ontmoetingsruimte, het huiskamercafé waar buurtgenoten een kop koffie kunnen drinken en waar met de producten uit de tuin allerlei lekkers wordt gemaakt. Iedere week kun je aanschuiven voor een buurtsoep. Bij de ingang worden ook groenten, kruiden en bloemen verkocht.
Buurttuin
Bianca benadrukt: “Mensen denken vaak dat de tuin van de kinderboerderij is, een besloten tuin. Maar het is eigenlijk een buurttuin. We zoeken verbinding met de buurt. We zouden het mooi vinden als steeds meer mensen uit de buurt zin krijgen om mee te doen. Kom gewoon, je hoeft er geen verstand van te hebben, je kan het altijd leren.”
Van Tuin Tot Bord
Eén van de moestuinen van ‘Van Tuin Tot Bord’ ─ in 2025 tien jaar actief ─ ligt achter voormalig wijkcentrum De Klokketoren aan het eind van de Dukaatstraat. In deze moestuin werkt een hechte groep wijkbewoners al jarenlang samen. Romilda ondersteunt deze groep als coördinator.
“We zijn net begonnen. Voor de winter is alles afgedekt met blad, dat wordt er nu afgehaald.” De gemeente komt gifvrije compost brengen.
Teeltplan
Romilda maakt ieder jaar het teeltplan. “Officieel zijn we geen biologische tuin, maar we telen op biologische wijze, bijna alle zaden zijn biologisch, we gebruiken geen chemische bestrijdingsmiddelen. Een aantal plantenfamilies zetten we elk jaar op een andere plaats. Daarmee voorkom je plagen en het is beter voor de grond.”
In de tuin staat nog veldsla, boerenkool, prei, snijbiet, palmkool. Postelein zaait zichzelf uit, dat laten ze lekker staan. Tuinbonen zijn in november al gezaaid en komen nu op. Verderop staan de raapstelen onder plastic. Als de vorst voorbij is halen ze het plastic eraf. Romilda: “Als er raapstelen zijn, is voor ons het seizoen begonnen.” Bij een buurtbewoner staan ingezaaide tomaten in de vensterbank voor te trekken. Straks gaan ze de kas in.
Er staan bessen en frambozen, fruitbomen en er is een voedselbosje om bij te dragen aan biodiversiteit. “We laten staan wat goed is voor vogels en insecten. Er wordt van alles geteeld op deze grond. Onder andere paprika’s, peulvruchten, spinazie, courgettes, pompoenen, pastinaak en snijbiet.
De oogst
Met de oogst kookt Van Tuin Tot Bord voor meer dan veertig mensen per week heerlijke maaltijden in het buurtrestaurant van wijkcentrum ‘t Hert. Daar kun je voor intekenen via de website.
Romilda: ”De tuin ligt wat verscholen en daardoor zijn we voor de buurt wat minder goed zichtbaar. We zouden het leuk vinden als nog meer mensen uit de buurt de tuin leren kennen en als ze willen, mee komen doen. Op vrijdagochtend kun je altijd binnenlopen.”
Hof van Heden
Achter de Lourdeskerk aan de Hatertseweg ligt de buurtmoestuin “Hof van Heden”, een stichting die tuiniert op de grond van de parochie. De tuin wordt door zo’n 20 vrijwilligers gerund.
Voorbereidingen
Jan en Annelies, al jaren vrijwilligers, vertellen graag. “ We zijn sinds januari bezig. Er staat een nieuwe grote kas, gebouwd met subsidie van de gemeente en de Rabobank. Het wordt een combi van teelt en ontmoetingsruimte.
Nu maken we de bedden klaar, verwijderen bladeren, bepalen waar compost nodig is, afhankelijk van wat er op moet gaan groeien. We kopen biologische zaden in en doen aan wisselteelt. We hebben een plantschema op papier. Bij Annelies thuis staan de kooltjes al te groeien in potjes in de vensterbank.
Een rondje door de tuin
“De grond is hier eigenlijk heel slecht, maar in de loop van de jaren wel verbeterd door goede biologische compost te gebruiken die we zelf maken of kopen. We gebruiken nauwelijks mest. Vroeger spitten we alles om, nu helemaal niet meer. We laten de bodem met rust en verstoren zo min mogelijk. Dat is het beste voor de planten.”
We maken een rondje door de tuin. Sommige bedden zijn al klaar voor gebruik. Een vos is een vaste gast in de tuin, te zien aan de gegraven kuilen in een aarden wal. Er staan mooie fruit- en notenbomen, bessenstruiken. Er is een kruiden-en bloemengedeelte. Een imker heeft daar zijn bijenkast. Tegen de zuidmuur van de kerk staat een amandelboom in bloei.
Verkoop
De hele opbrengst, zelfs een deel van de honing, wordt verkocht. Vrijwilligers maken zelf jam van al het fruit. Op woensdag en donderdag is de tuin open, de koffie staat klaar. Nieuwe vrijwilligers zijn ook zeer welkom, moestuinervaring is niet vereist.
Meer weten?
- Moestuin Boerderij de Goffert: kbdegoffert@driestroom.nl
- Moestuin Van Tuin tot Bord: romilda.vanderwal@vantuintotbord.nl
- Reserveren buurtrestaurant: vantuintotbord.nl
- Moestuin Hof van Heden: i.dibbits@glazenkamp.net
Tekst: Marian Huisman
Foto’s: Bert Hendriks
