Sloopbedrijf Adex Groep uit Harderwijk demonteert 45-jarige Jan Massinkhal binnen vijf maanden tot op het bot. Ruim voor haar pensioengerechtigde leeftijd gaat de Jan Massinkhal de stad Nijmegen ontvallen. Onafgebroken heeft ze 45 jaar lief en leed gedeeld met bezoekers en gebruikers. Voor een gebouw is ze in de bloei van haar leven, maar een oude dag zal ze niet beleven. Ze maakt plaats voor een nieuwe groot sportcentrum met zwembaden en garage voor fietsen en auto’s.
Terwijl herinneringen aan de hal met de dag dierbaarder worden, wordt het pad vrijgemaakt voor nieuwbouw. Dat gebeurt met respect voor het milieu en voor de waarde van het bouwmateriaal en alles waarmee de hal is aangekleed en ingericht. De gemeente Nijmegen maakt er werk van om zoveel mogelijk grondstoffen direct opnieuw te laten gebruiken. Of om ze via de omweg van recycling opnieuw bruikbaar te maken voor bedrijven en consumenten. Bij de Jan Massinkhal wordt 95% van de sloopmaterialen hergebruikt, direct of indirect. Circulair slopen, heet dat.
Lijst van 44 pagina’s
Als gids voor de vier sloopbedrijven die Nijmegen uitnodigde voor het project, heeft de gemeente samen met het plaatselijke BCM Consultancy een inventarisatie gemaakt van alle stoffen. Dat is kort gezegd een lijst met alle materialen en bouwstoffen in, rond en op de hal. Die lijst is 44 pagina’s lang. Om een idee te geven waar het om gaat: steenachtig materiaal als betonpuin, gasbeton, metselpuin, kalkzandsteen en mengpuin. Of: hout, (on)behandeld of geïmpregneerd. Maar ook: radiatoren, cv-ketels, zonnepanelen enzovoort. Sloopbedrijven puzzelden daarna hoe ze het voor elkaar zouden boksen en welk prijskaartje ze eraan gingen hangen.
Het beoordelen van de binnengekomen offertes en plannen van aanpak was voor Roel Hartenhof, projectleider Circulair Slopen van de gemeente, volgens zijn zeggen niet moeilijk. “De nadruk ligt op circulariteit van spullen die vrijkomen bij de sloop. Daar heeft Adex uit Harderwijk als beste op gescoord.” Dus Adex Groep gaat de klus klaren.
Hergebruik en recycling
Projectleider Ivo Mars zegt dat zijn sloopbedrijf veel voor gemeenten werkt. Nijmegen loopt wat hem betreft voorop in de manier waarop het een dergelijk project opzet. “Er wordt niet alleen naar prijs gekeken. Adex is voorstander van direct gebruik van sloopmateriaal. Soms kan het meteen naar een klant, soms slaan we het tussentijds op of bewerken we het bij onze circulaire hub in Harderwijk. Met die aanpak scoren we punten die voor gemeenten belangrijk zijn bij de keuze voor welke partij ze kiezen.”
Wat Mars verder prijst in de Nijmeegse aanpak, is de tijd die een bedrijf krijgt om offerte uit te brengen. “We hebben er 2,5 maand aan kunnen besteden. Dan heb je de tijd om het plan te bestuderen en er een onderbouwde prijs bij te kunnen maken.” Hartenhof erkent dat de aanbestedingsprocedure heel ruim was. “Die hebben de aannemers ook nodig om hun zaken te regelen. Vorig jaar had ik ze al bouwtekeningen van de hal gestuurd.” Half april had hij de sloopprijzen binnen, een kleine maand later kon de gemeente de winnaar bekend maken.
Netwerk van hergebruikers
Het eerste wat Adex Groep doet, is het gebouw ontoegankelijk maken met bouwhekken. De eerste weken valt er voor voorbijgangers weinig te zien. “We gaan binnen demonteren en houden het gebouw zo lang mogelijk dicht”, zeggen Mars en uitvoerder Tony Vermeij. “Anders komen de kabelknippers. We hebben een groot netwerk dat spullen voor hergebruik van ons koopt. Er ligt bijvoorbeeld een speciale sportvloer in de hal. Daar heeft Sika in Utrecht interesse in als grondstof voor een nieuwe vloer.” Adex Groep stript op dit moment ook het Rijnstateziekenhuis in Velp. Het heeft 2500 vierkante meter plafondplaten uit het ziekenhuis gebruikt voor het eigen nieuwe hoofdkantoor in Harderwijk. Verderop in Nijmegen ontmantelt Adex Groep ook een deel van het Radboudziekenhuis.
In drie stromen uit elkaar halen
De bouwwereld heeft grondstoffen nodig zoals zand en grind. Daarvoor wordt elk jaar vijf miljoen ton boven de grond gebracht via afgraven of opzuigen. Maar er is nog een manier en die wordt in Nijmegen toegepast bij de sloop van de Jan Massinkhal. Hartenhof: “We willen dat het beton gebroken wordt en dat de oorspronkelijke materialen grind, zand en vulstof eruit worden gehaald. Zo kan dat opnieuw worden gebruikt om beton te maken. Wat zandzuigers uit de Waal of uiterwaarden opdiepen, haal ik uit sloopbeton. Dat is ook onze manier om milieutechnisch bezig te zijn.”
Dichtbij verwerken
Dat klinkt goed maar het heeft wel een prijs, licht Mars toe. “Het is duurder dan alles gewoon in de shredder te gooien. En niet elk project is geschikt om sloopbeton in drie stromen uit elkaar te laten halen. Ook zijn er maar vier bedrijven die dat kunnen.” De gemeente stelt als extra eis dat het beton verwerkt moet worden binnen een straal van 35 kilometer van de Nieuwe Dukenburgseweg. Hartenhof: “Anders is het niet duurzaam meer.”
Aan beton- en metselpuin komt ruim 6800 ton materiaal vrij. Verder kan Adex de mouwen opstropen voor 75 ton schroot en 422 ton hout, dakleer en sloop- en bouwafval. “We hebben een strak schema”, zegt Mars. “De oplevering is op 7 november.”
Tekst en foto: Henk Verhagen
